Verslag bustour industrieel erfgoed

Herbestemmen in bedrijf – Een bustour langs industrieel erfgoed in Fryslân
Dit jaar werd de tweede bustour langs herbestemd erfgoed georganiseerd door het Kenniscentrum Herbestemming Noord in samenwerking met SIEF (Stichting Industrieel Erfgoed Friesland).
De tocht langs een breed scala aan industrieel erfgoed-panden, soms al met een nieuwe herbestemming soms aan de vooravond van een herbestemming, was een goede inzet om inspiratie op te doen, kennis uit te wisselen en een denken in gang te zetten over mogelijkheden.

Lokaal 55, sneek

De tour werd gestart bij Lokaal 55 in Sneek. Dit pand is een uitstekend voorbeeld van herbestemd industrieel erfgoed. De voormalige slachterij wordt nu gebruikt als kookstudio en locatie voor vergaderingen en feesten.
Zoals de eigenaar toelichtte, is de uitstraling en industriële sfeer van het pand een pré voor het bedrijf. Het productieproces is – met enige uitleg – nog herkenbaar (denk aan de indeling van het gebouw, de rails en vleeshaken), maar de zalen zijn nu multifunctioneel inzetbaar en sfeervol ingericht. De ligging van dit pand aan de rand van de stad en aan het water en vlakbij de snelweg zijn medebepalers voor het succes van Lokaal 55.
Bij de voormalige Gashouder in Sneek zag Snakeware (digital media specialist) potentie voor een kantoor. Met groot enthousiasme kreeg het gezelschap uitleg over het ontstaan van deze herbestemming. Het resultaat is behoud van een bijzonder object en een kantoor met een goede (werk-)atmosfeer.

Snakeware, Sneek

Na een rit langs de watertorens in Sneek en Bolsward en de voormalige zuivelfabriek in Witmarsum werd in Achlum de chocoladefabriek Klafa bezocht. Dit goedlopende familiebedrijf is gehuisvest in de voormalige zuivelfabriek. De eigenaar investeert stap voor stap in de restauratie van de fabriek en de bijbehorende woning.

Klafa chocoladefabriek, Achlum

Het productieproces van dit bedrijf past in het hoofdgebouw van de zuivelfabriek, maar heeft niet eens alle vloeroppervlakte nodig. De eigenaren zoeken nog naar een herbestemming van het markante voormalige laboratorium, dat achter de directeurswoning is gelegen.

In Harlingen staat aan de Nieuwe Willemshaven het voormalige entrepotgebouw. De gemeente heeft dit laten restaureren. Het is sinds kort te huur als multifunctionele publieksruimte.

Entrepotgebouw, Harlingen

Het pakhuis Nooitgedagt in Harlingen is van oorsprong een wijnpakhuis uit 1647. Nu heeft het al jaren de functie van restaurant.
De voormalige gasfabriek in Tzummarum is een object waar in samenwerking SIEF en het Kenniscentrum Herbestemming Noord een herbestemmingsverkenning uitvoeren.

Locomotiefremise, Stiens

Bij de locomotiefremise in Stiens gaf architect Min tekst en uitleg bij zijn ontwerp voor de loods en het terrein eromheen. Bij dit pand moesten de deelnemers nog wel hun verbeelding aanspreken, want de daadwerkelijke herbestemming moet nog beginnen. De loods zal worden gerestaureerd en ruimte bieden aan zorgappartementen. Extra nieuwbouw (gekoppelde zorgwoningen) is met een duidelijke knipoog naar de vorige functie ontworpen; de woningen zullen in twee rijen, als treinlocomotieven, op het voormalige rangeerterrein geplaatst worden.
In Oostrum, onder de rook van Dokkum, ligt de steenfabriek met zijn mooie schoorsteen aan het Dokkumer Grootdiep. Ook bij dit enorme terrein moet men nog wel door de huidige aanblik heen kijken. De plannen zijn er, maar de realisatie van het recreatief cultuurhistorisch centrum moet nog van start.

Steenfabriek, Oostrum

Als laatste werd de oude scheepshelling in Warten bezocht die al wel geheel herbestemd en in vol bedrijf is.

Scheepshelling, Warten

Met de voorbeelden langs de route en tips over de aanpak van een het herbestemmingsproces is met deze tocht door Fryslân duidelijk geworden dat ook industrieel erfgoed de nodige aandacht verdient. Er zijn nog objecten te redden en er is vaak meer mogelijk dan gedacht in deze panden om de historie van de dorpen, steden en het landschap te behouden.
***
Het ‘busboekje’ waarin nog meer panden langs de route zijn beschreven en meer informatie over het industrieel erfgoed in Fryslân, is nog verkrijgbaar. Hiervoor kunt u contact opnemen met Marleen Pennewaard via info@monumentenzorg.frl